Advies over kompassen

Gebruik een kompas om de juiste route te vinden

Wanneer je op pad gaat in buitengebieden, heb je niet altijd navigatie tot je beschikking. Hoe vind je dan de juiste route? Wij bespreken hier de werking en het nut van kompassen. Ook komen de verschillende soorten kompassen en het onderhoud ervan aan bod.

Een onmisbaar hulpmiddel

In het dagelijks leven hoef je nooit jezelf te oriënteren. Er staan namelijk overal borden en wegwijzers die je op je bestemming brengen. Als buitensporter is het echter anders, hierbij heb je vaak te maken met een omgeving waar je op je eigen richtingsgevoel moet vertrouwen. Op zulke momenten zijn kompassen onmisbaar, een kompas helpt je over het algemeen op twee punten:

Waar ben ik?
Welke route moet ik volgen om op het juiste punt uit te komen?

Bedenk van tevoren goed wat je met je kompas gaat doen voordat je deze koopt. Het zou zonde zijn dat je net een model koopt waar je minder aan hebt.

Declinatie

Zoals de meesten wel weten, wijst de naald van een kompas altijd naar het noorden. Wat je echter waarschijnlijk nog niet wist, is dat het niet het echte noorden is. Er zijn namelijk twee verschillende 'Noorden':

Geografische noorden: Dit is wat wij kennen als de noordpool zoals dat altijd is weergegeven op een wereldbol, namelijk het topje van de aardbol. Dit is een vaste plek en is ooit door middel van berekeningen vastgesteld. Momenteel zou je het geografische noorden gemakkelijker kunnen vinden door middel van een GPS. Op een kaart wordt het geografische noorden vaak met een ster aangegeven.

Elektriciteit

Kompassen zijn gevoelig voor statische elektriciteit. Wanneer je kompas aan het touwtje om je nek hangt, is het mogelijk dat hij langs je nylon jack gaat schuren. Je kan dan zeker verwachten dat je kompas statisch wordt geladen. Wanneer de vloeistof in je kompas niet antistatisch is dan kan dit catastrofale gevolgen hebben voor de precisie ervan. De kompasnaald wordt op die manier aangetrokken door de kunststof van het kompashuis en zal daardoor gewoon rond gaan draaien in een willekeurige richting.

Waarom zit er eigenlijk vloeistof in de kompasroos? De vloeistof werkt als een dempend vermogen voor de naald, en zorgt er op die manier voor dat de naald sneller stil staat en minder gevoelig reageert op de omgeving. Een veel gestelde vraag is of deze vloeistof ook kan bevriezen. Doordat het geen water is blijft de vloeistof gegarandeerd vloeibaar tot -20°C.

Luchtbellen

De vloeistof in de roos is bij een bepaalde druk geïnjecteerd. Ben je nu van plan te gaan klimmen? Dan neemt de luchtdruk af en is het mogelijk dat de roos lichtelijk uitzet. Het gevolg hiervan is dat er belletjes in de roos kunnen komen doordat de vloeistof niet meer de gehele roos kan vullen.

Dit beïnvloedt op geen enkele wijze de werking van het kompas, wanneer je namelijk weer daalt zal de luchtdruk stijgen, waardoor de roos weer krimpt naar het originele formaat. De luchtbelletjes verdwijnen dan gewoon weer. Niets aan de hand dus, maar stel dat er een (minuscuul) gaatje in de roos zit, dan kan er vloeistof ontsnappen. De luchtbel verdwijnt dan niet en zal alleen maar groter worden, wat uiteindelijk kan resulteren in het verlies van de werking van het kompas.